اینفوگرافیک پیشکسوتان کارآفرین برتر ایرانی

ارزش فراگیری علم در شب های قدر

نوشته ای از آیت الله جوادی آملی در کتاب "حکمت عبادات" درباره فضیلت فراگیری علم در شب های قدر

*در شب هاى قدر چیزى بهتر از فراگیرى علوم الهى، گفتن و شنیدن معارف دین نیست. تشکیل یا شرکت در برنامه‌هایى مانند جلسه تفسیر یا حدیث یا احکام، که خود سعادت و توفیقى است؛ و اگر چنین برنامه‌اى نداشت، امر به معروف و نهى از منکر داشته باشد و اگر نتوانست لااقل ذکر بگوید.

* یکى از بهترین و مهمترین کتاب هاى فقه امامیه، کتاب «جواهر» است که مؤلف بزرگوارش در طى سى سال آن را نوشت. در پایان این کتاب مرقوم فرموده که خداى متعال چنین مقرر کرد تا امشب که شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان است، این کتاب به پایان برسد.

*شب بیست و سوم که از تمام شب هاى ماه مبارک رمضان و از شب بیست و یکم و نوزدهم نیز افضل است، این فقیه نامور مشغول نوشتن کتاب فقه بوده است. چیزى بالاتر از عالِم شدن و آگاه شدن نیست. علم است که زمینه‌اى براى رسیدن انسان به «عقل» مى‌شود؛ انسان عاقل هم آسوده است و هرگز در عذاب نخواهد بود.

عظمت معنوی حضرت زهرا (س) در روز قیامت

در اینجا برای اثبات عظمت معنوی حضرت زهرا (س) در روز قیامت، به اختصار چهار حدیث بیان می گردد:

حدیث اول:  در «بحارالانوار، ج 43، ص 225،حدیث 13»  از ابن عباس منقول است که مى گوید: از امیرالمومنین على بن ابى طالب(ع) شنیدم که فرمود: روزى رسول الله(ص) نزد فاطمه(س) رفت و او را محزون و ناراحت یافت، فرمود: دختر عزیزم، چرا ناراحتى؟ عرض کرد: پدر جان، به یاد صحراى محشر و ایستادن مردم در روز قیامت با بدن برهنه در برابر پروردگار افتادم.

پیامبر خدا(ص) فرمودند: دختر عزیزم، آن روز، روز بزرگى است ولى جبرئیل از جانب خداوند- عزوجل- به من خبر داد: اولین کسى که زمین براى او در روز قیامت شکافته مى شود، و از قبر بیرون مى آید من هستم، سپس پدرم ابراهیم، بعد از آن شوهرت على بن ابى طالب (ع). آنگاه خداوند جبرئیل را همرا با هفتاد هزار ملک مى فرستد که هفت گنبد از نور بر مزارت درست کنند، سپس اسرافیل با سه لباس کامل از نور نزد تو آمده و در بالاى سرت مى ایستد و تو را به اسم صدا کرده مى گوید: «یا فاطمه بنت محمد! قومى الى محشرک.» 

اى فاطمه دختر محمد، برخیز به سوى محشرت. و تو در حالى که هیچ گونه ترسى ندارى و بدنت پوشیده است برمى خیزى، سپس اسرافیل لباس هاى کامل را به تو مى دهد و تو مى پوشى، و زوقائیل اسبى از نور مى آورد، که زمام آن از لولو تازه مى باشد، و بر آن کجاوه اى از طلا است. تو بر آن اسب، سوار مى شوى و زوقائیل زمام آن را مى گیرد، در حالى که در پیش رویت هفتاد هزار ملک قرار دارند و در دستهایشان پرچمهاى تسبیح است... تا آنجا که مى فرماید: سپس منبرى از نور برایت نصب مى کنند که هفت پله دارد، و در فاصله هر پله با پله دیگر، ملائکه صف کشیده اند، در حالى که در دستهایشان پرچمهاى نور است. و حورالعین در جانب راست و چپ منبر صف کشیده اند و نزدیکترین زنان به تو، از جانب چپ؛ حضرت حواء و آسیه است. پس چون بالاى منبر جاى گرفتى، جبرئیل علیه السلام مى آید و به تو مى گوید: اى فاطمه، حاجت خود را بخواه،

در آن هنگام تو مى گویی: پروردگارا! حسن و حسین (ع) را به من نشان بده

سپس آن دو به سوى تو مى آیند، در حالى که از رگهاى حسین (ع) خون مى ریزد، و او مى گوید: 

پروردگارا، امروز حق مرا از کسانى که به من ظلم کرده اند، باز ستان».

حدیٍث دوم: در «بحارالانوار، ج 43، ص 220، روایت 2» از امام رضا (ع) به نقل از پدران بزرگوارش (ع) است که مى فرمایند: «رسول الله (ص) فرمود: دخترم فاطمه (س) ، روز قیامت در حالى که لباسهاى خون آلود با اوست، محشور مى شود. و به یکى از پایه هاى عرش الهى دست مى زند و عرض مى کند: اى عدل، میان من و قاتل پسرم حکم نما؛ سپس رسول الله (ص) فرمود: قسم به پروردگار کعبه که خداوند بر له دخترم حکم مى کند. و خداوند- عزوجل- به غضب فاطمه (س) غضب مى کند و به خوشنودى او خشنود مى گردد».

حدیث سوم : در « بحارالانوار، ج 43، ص 220، روایت 4»از امام رضا (ع) به نقل از پدران بزرگوارش (ع) است که مى فرمایند: « رسول الله (ص) فرمود: چون روز قیامت مى شود، منادیى ندا مى کند: اى گروه خلایق، چشمان خود را ببندید تا فاطمه (س) ، دختر محمد (ص) عبور کند».

 حدیث چهارم: در« بحارالانوار، ج 43 ص 53.» از زبان ابوایوب انصارى آمده است که رسول الله (ص) فرمودند: «هنگامى که روز قیامت فرا مى رسد، منادیى از باطن عرش ندا مى کند: اى اهل جمع (محشر)، سرهاى خود را به زیر افکنید و چشمان خود بر هم نهید، تا فاطمه (س) از صراط بگذرد. در این هنگام حضرت فاطمه (ع) با هفتاد هزار کنیز از حورالعین عبور مى کند

.

این بود بخشى از روایاتی که بیانگر عظمت معنوى فاطمه (س) ، در قیامت است، براى توضیح بیشتر به نکات آنها اشاره مى شود:

1- حدیث اول به خوبى دلالت مى نماید بر اینکه: ظهور فاطمه (س) در قیامت، ظهور نورى قبل از خلقت مادى است. چرا که تمام تشریفات ذکر شده در حدیث از نور است.

2- از حدیث اول و نیز از حدیث دوم معلوم مى گردد که: خونخواهى امام حسین (ع) تنها با انتقام حضرت ولى عصر (عج) به پایان نمى رسد.

3- منظور از عرش، در حدیث دوم ممکن است موجودات باشند، و نیز مراد از قوائم و پایه هاى عرش، همان اسماء و صفات ذاتیه باشد که قیام موجودات به آنهاست. و ممکن است مراد از یکى از قوائم که در حدیث ذکر شده «قائمه من قوائم العرش» و حضرت فاطمه (س) بدان تمسک مى جوید، همان صفت «عدل» الهى باشد که در کلام موجود است «یا عدل، احکم بینى و بین قاتل ولدى».

4- شاید بستن چشم و یا سر به زیر افکندن در حدیث سوم و چهارم، با آنکه آنجا عالم تکلیف نیست، اشاره به عظمت آن بانو داشته باشد که هر چشمى نباید او را بنگرد. چنانکه در روایت اول آمده است: جز ابراهیم و امیرالمومنین (ع) کسى به او نخواهد نگریست.

5- شاید مراد از باطن عرش «بطنان العرش» همان نداى الهى از درون موجودات باشد، که به حساب عالم امرى و ملکوتى، عرش الهى محسوب مى شوند، زیرا خداوند با همه موجودات و در همه جا هست،  و یکى از آن جاها، قیامت است.

 

الگو بودن حضرت زهرا (س) به زمان و مکان محدود نمی‌شود

معصومه ظهیری، مدیر گروه مطالعات زنان جامعةالمصطفی العالمیه با تبریک میلاد با سعادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، از ایشان به عنوان الگوی زنان عالم به ویژه صالحان جهان نام برد و گفت: حضرت زهرا سلام الله علیها، انسانی ویژه و برگزیده برای خوبان است.

 

وی با اشاره به اینکه قرآن کریم الگوهایی را برای انسان‌ها معرفی می‌کند تا از خطا و اشتباه به دور بمانند، گفت: قرآن تنها معیارها و شاخص‌ها را معرفی نمی‌کند، بلکه به معرفی الگوها هم می‌پردازد و الگوی عملی را نشان می‌دهد تا عمل و رسیدن به نتیجه برای انسان‌ها، آسان شود.

 

عضو هیأت علمی جامعةالزهرا سلام الله علیها، اسوه‌ها و الگوها را محدود در زمان و مکان ندانست و تصریح کرد: شاید برخی الگوها مانند لقمان حکیم به عنوان یک انسان فرهیخته و برجسته، تنها در برخی ابعاد برای انسان الگو شوند، اما ائمه معصومین علیهم السلام، در همه ابعاد به عنوان الگوی انسان‌ها معرفی شده‌اند.

 

وی با بیان اینکه اقتضائات زمان و مکان انسان را محدود می‌کند، بنابراین باید برای رسیدن به برترین‌ها در رفع این محدودیت کوشید، ادامه داد: اقتضائات زمان و مکان حصر در امور مادی دارد و از آنجا که ائمه معصومین علیهم السلام از جهت الگو بودن محدودیتی ندارند، باید برای نزدیک شدن به آنها، از محدودیت زمان فراتر رفت.

 

ظهیری در بخش دیگری از سخنان خود با بیان روایتی به توصیه بزرگان دین مبنی بر کسب معرفت نسبت به خوبان، اشاره کرد و گفت: هرکس حضرت زهرا سلام الله علیها را شناخت درک لیلة القدر پیدا کرده است، گرچه شناخت ابعاد وجودی ایشان برای یک نفر در یک زمان میسر نیست.

 

وی شناخت را بدون علم و آگاهی کافی ندانست و با بیان اینکه کسب معرفت و تغییر رفتار پس از این دو حاصل می‌شود، ابراز کرد: افزایش علم و آگاهی برای اینکه شاخص‌های رفتاری در فرد ایجاد شود و بتواند الگوها را به خوبی بشناسد، ضروری است که علم و آگاهی بدون تلاش خود افراد و افزایش توانمندی‌ها، میسر نمی‌شود.

 

مدیر گروه مطالعات زنان جامعةالمصطفی العالمیه، با بیان اینکه داشتن الگو مانند چراغی است که راه را برای انسان روشن می‌کند و موانع را به او نشان می‌دهد، گفت: الگو سبب می‌شود انسان موانع را ببیند اما راه گذر از آنها را پیدا کند، خدا را بر خود وکیل بگیرد، بر او توکل کند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهد.

 

وی ادامه داد: حضرت زهرا سلام الله علیها بهترین الگو برای زنان عالم به ویژه صالحان جهان است، باید همه تلاش کرده و ارزش‌های خود را با کم کردن فاصله با ایشان بیشتر کنند و بدانند که با استفاده از الگو زودتر این راه را طی کرده و در این مسیر، کمتر دچار خطا و اشتباه می‌شوند.